Derby Week: nad morze czy na boisko? Chorwacja oferuje jedno i drugie
Chorwacja to idealne miejsce na letnie wakacje o piłkarskim smaku. Zwłaszcza początek obecnego sezonu oferuje turystom i fanom piłki nożnej w jednej osobie fantastyczne menu. W miniony weekend odbyły się Derby Adriatyku, tym razem w programie są tak zwane Derby della Učka. W obu spotkaniach wystąpi klub HNK Rijeka z północnego wybrzeża Chorwacji.
W derbach Adriatyku na terenie Hajduka Split lepsi okazali się gospodarze (1:0), więc Rijeka będzie chciała powtórzyć wygraną z pierwszej kolejki sezonu (kiedy to pokonała nowicjusza najwyższych chorwackich rozgrywek NK Rudes 4:0) w meczu z kolejnym wielkim rywalem - NK Istra 1961 z Puli. Po dwóch kolejkach HNL (Hrvatska nogometna liga) NK Istra 1961 ma na koncie jeden punkt za remis 1:1 z Lokomotivą Zagrzeb. W 2. rundzie Istra 1961 zmierzyła się z innym zespołem ze stolicy, największym chorwackim klubem Dinamo Zagrzeb - przegrała z faworytem 0:3.
Włoskie korzenie derbów Istrii
Derby pomiędzy HNK Rijeka i NK Istra 1961 nazywane są Derby della Učka. Učka to pasmo górskie, które wznosi się na chorwackim półwyspie Istria. Rijeka to duże miasto portowe położone nad zatoką Kvarner w miejscu, w którym Istria przechodzi w ląd. Pula jest dziś przede wszystkim miejscowością turystyczną położoną na zachodnim wybrzeżu półwyspu Istria. Cała Istria, a tym samym oba miasta i oba kluby, mają bogatą, barwną, ale i złożoną historię.
Historia odegrała na terytorium półwyspu Istria wiele znaczących ról. Dzięki strategicznemu położeniu portów na wybrzeżu Adriatyku i bliskości Półwyspu Apenińskiego, Istria była poszukiwanym, a zatem sprawdzonym terytorium. Wiele cywilizacji, kultur i formacji państwowych odcisnęło swoje piętno w annałach Istrii, od Rzymian, przez Habsburgów, Cesarstwo Austriackie, Austro-Węgry, a po 1919 r. Włochy. Istria była częścią Włoch od I wojny światowej do końca II wojny światowej, a konkretnie do 1947 r., kiedy półwysep stał się częścią socjalistycznej Jugosławii (tylko Triest pozostał włoski). Po 1991 r. większość Istrii stała się terytorium Chorwacji, z częścią Słowenii na północy.
Podstawy piłkarskiej rywalizacji między klubami z Rijeki i Puli sięgają włoskiej części historii Istrii, czasów Królestwa Włoch na początku lat dwudziestych XX wieku. W tym czasie kilka klubów z Fiume (Rijeka) i Poly (Pula) rywalizowało we włoskich rozgrywkach na różnych poziomach. Pierwszy oficjalny mecz pomiędzy drużynami piłkarskimi z tych dwóch miast został rozegrany w 1920 roku pomiędzy Juventusem Enea Fiume i US Polese. Największa rywalizacja ukształtowała się oczywiście pomiędzy najsilniejszymi klubami obu miast, którymi były U.S. Fiumana i G.S.F. Giovanni Grion Pola. W latach 1930-1943 obie drużyny rozegrały ze sobą 20 oficjalnych meczów - Fiumana wygrała jedenaście razy, Grion pięć razy, a cztery spotkania zakończyły się remisami.
Powstanie obecnych chorwackich rywali
Po zakończeniu II wojny światowej oba miasta stały się częścią Jugosławii. Podobnie jak wszystkie kluby w Jugosławii, U.S. Fiumana przeszedł restrukturyzację i zmienił nazwę na S.C.F. Quarnero, a następnie NK Rijeka w 1954 roku. W drugiej połowie XX wieku NK Rijeka spędziła większość swoich sezonów w jugosłowiańskiej pierwszej lidze, podczas gdy kluby z Puli grały na niższych poziomach. Po uzyskaniu przez Chorwację niepodległości klub z Puli, NK Istra, stał się częścią nowej ligi chorwackiej. Po raz kolejny doszło do lokalnych derbów. W latach 1992-2000 Rijeka (od 1995 roku jako Hrvatski nogometni klub - HNK) i Istra mierzyły się ze sobą 17 razy. Rijeka wygrała osiem spotkań, Istra sześć, a trzy mecze zakończyły się remisami. Jednak w 2000 roku NK Istra spadła z ligi i zaczęła pogrążać się coraz bardziej.
Do pierwszej ligi powrócił jednak inny zespół. W 2004 r. klub NK Pula 1856 (w 1856 r. Cesarstwo Austro-Węgierskie uczyniło Pulę portem dla swojej floty) awansował do najwyższej ligi. W 2005 r. klub został przemianowany na NK Pula Staro Češko (od marki piwa), w 2006 r. na NK Pula, a latem 2007 r. na NK Istra 1961. Ostatnia zmiana nazwy i barw klubowych została wymuszona przez kibiców klubu - domagali się oni przede wszystkim powrotu do tradycyjnych barw miejskich, czyli żółto-zielonych.
Dowodzi to, że - podobnie jak w przypadku innych chorwackich klubów - kibice są istotną i ważną częścią lokalnej sceny piłkarskiej. Obozy wiernych, a nawet fanatycznych kibiców obu klubów są bardzo dobrze znane, a dzięki nim mecze w Derby della Učka mają mocną i napiętą atmosferę. Fani wspierający HNK Rijeka nazywają się Armada, podczas gdy Demony są po stronie Puli.
Derby nie mają faworyta
HNK Rijeka jest historycznie znacznie silniejszym klubem. Zdobyła nawet tytuł mistrza Chorwacji w sezonie 2016/2017 (przypomnijmy, że silną konkurencją jest tam głównie Dinamo Zagrzeb czy Hajduk Split). Rijeka jest również sześciokrotnym zdobywcą Pucharu Chorwacji (ostatni raz wygrali go w 2020 roku). Piłkarze NK Istra 1961 nie mają jeszcze żadnego dużego trofeum w swojej gablocie, ale w zeszłym sezonie mieli najlepszy sezon w historii klubu, kończąc ligę na 5. miejscu, zaledwie jedną pozycję za swoimi regionalnymi rywalami, do których zabrakło im trzech punktów.
Od 2004 roku, kiedy NK Istra 1961 weszła do chorwackiej ekstraklasy, odbyło się 59 derbów Istrii. HNK Rijeka wygrała 38 meczów, NK Istra 1961 wygrała sześć razy, w 15 przypadkach derby zakończyły się remisem. Ale jak to mówią, derby nie mają faworyta. To już 60. w klasyfikacji. Derby della Učka rozpoczną się na stadionie Rujevica w Rijece w niedzielę 6 sierpnia o godzinie 21:00.
Kolejne derby tygodnia
Piątek 4 sierpnia
20:00 - Holandia - Johan Cruijff Schaal (Superpuchar)
De Kraker
Zanim wystartuje holenderska Eredivisie, czas na Johan Cruiff Schaal (Tarcza Johana Cruijffa) - nazwę Superpucharu, który tradycyjnie jest rozgrywany pomiędzy aktualnym mistrzem ligi a zwycięzcą krajowego pucharu. Feyenoord Rotterdam zdobył tytuł w zeszłym sezonie, podczas gdy PSV Eindhoven wygrało puchar (i zajęło drugie miejsce w lidze). Są to dwa z trzech (wraz z Ajaxem Amsterdam) największych i najbardziej utytułowanych klubów w Holandii. Chociaż z czysto geograficznego punktu widzenia nie są to bezpośrednio derby, rywalizacja jest bardzo silna w całej "wielkiej trójce" (De Grote Drie).
17:00 - Finlandia - Veikkausliiga
Derby Pirkanmaan
W derbach regionu Pirkanmaa w południowej Finlandii zmierzą się FC Ilves z Tampere i FC Haka z siedzibą 35 km na południe w Valkeakoski. Pierwsza liga fińska Veikkausliiga jest w połowie stawki. Ilves ma 17 punktów po 17 meczach i zajmuje 8. miejsce. FC Haka zajmuje ostatnie 12. miejsce z 13 punktami. Derby Pirkanmaas pomiędzy dwoma zmagającymi się z problemami drużynami będą o ważne punkty w walce o uratowanie.
20:45 - Irlandia Północna - NIFL Premiership
Coleraine FC vs. Ballymena United
Derby A26
Liga północnoirlandzka rusza w ten weekend z pierwszą kolejką. Już na samym początku w derbach zmierzą się Coleraine FC i Ballymena United. Ich starcie nosi nazwę drogi A26, która łączy oba miasta na północy kraju. Coleraine FC zajęło 6. miejsce w sezonie 2022/23 w 12-zespołowych rozgrywkach, podczas gdy Ballymena zajęła 9. miejsce.
Niedziela 6 sierpnia
13:00 - Anglia - Championship (2. liga)
Leicester City vs. Coventry City
Derby M69 / derby East Midlands
Piłkarze Leicester City spadli z Premier League w sezonie 2022/2023, Coventry City niewiele zabrakło (przegrali w rzutach karnych z Luton Town w finale play-off o awans do najwyższej klasy rozgrywkowej w Anglii). W związku z tym obie drużyny z East Midlands spotkają się w drugiej lidze angielskiej - Championship. Rywalizacja pomiędzy Leicester i Coventry nazywana jest albo derbami East Midlands (choć nazwa ta bardziej pasuje do starcia Leicester i Nottingham Forrest, które jeszcze w zeszłym sezonie spotkały się w Premier League), albo autostradą M69, która leży pomiędzy Leicester i Coventry.
Skład Leicester City przeszedł wiele zmian od czasu spadku. Lisy z Leicester musiały pozbyć się Jamesa Maddisona (Tottenham), Harveya Barnesa (Newcastle) czy Youriego Tielemansa (Aston Villa). Derby M69, które ostatni raz odbyły się w 2012 roku, na samym początku nowego sezonu będą niezwykle ciekawym porównaniem obu rywali.