Opinia: FIFA świętuje 120 lat, ale nie naprawiła największej zbrodni w historii piłki nożnej
Organizacja została założona w Paryżu 21 maja 1904 roku przez działaczy z Belgii, Szwecji, Szwajcarii, Danii, Francji, Holandii i Hiszpanii. Niecałe dwie dekady później, w 1921 roku, była na tyle silna, by dopuścić się barbarzyństwa: zakazać kobiecej piłki nożnej.
Bojkot trwał pół wieku i nieodwracalnie zahamował rozwój tej dyscypliny sportu wśród kobiet.
Dlaczego FIFA zakazała kobietom gry w piłkę nożną?
Podczas IWŚ mężczyźni poszli na front, a kobiety do fabryk. Pracownice zaczęły uprawiać sport, podobnie jak w innych zakładach na całym świecie, a piłka nożna kobiet rozkwitła.
Zaczęły występować na angielskich boiskach początkowo w celu zebrania pieniędzy na organizacje charytatywne, które leczyły rannych podczas wojny, ale gdy stadiony się zapełniły, biznes się rozkręcił. W 1917 roku narodził się pierwszy kobiecy turniej w historii: Munitionettes Cup.
Nazwa pochodzi od faktu, że prawie wszystkie fabryki w latach 1914-1918 zaczęły produkować amunicję i broń (munitions). Jedna drużyna zdominowała rozgrywki, coś w rodzaju ówczesnego Manchesteru City. Ekipą tą było Dick Kerr Ladies FC, zespół z fabryki lokomotyw (i amunicji) o nazwie "Dick, Kerr & Company Ltd" z siedzibą w Preston, na północ od Liverpoolu.
Siła ognia tych pań nie była żartem. Dick Kerr wygrało 759 meczów, zremisowało 46 i przegrało zaledwie 28 w całej swojej historii. Gwiazdą drużyny była lewoskrzydłowa Lily Parr. Znana ze złotego uderzenia lewą nogą, które łamało drewniane słupki bramki, Parr strzeliła w swojej karierze około 1000 bramek, według angielskiego National Football Museum.
W dobie ołowiu mecze amunicyjnych dziewcząt wypełniały ówczesne niepewne stadiony. W 1920 roku Dick Kerr Ladies FC pokonało Francję 2:0 na oczach 25 tys. osób w pierwszym międzynarodowym meczu piłki nożnej kobiet.
Ale to, co wydawało się radością, przerodziło się w kłopoty.
Wojna skończyła się w 1918, mężczyźni wrócili z frontu, ale piłka nożna kobiet nadal przyciągała tłumy. 26 grudnia 1920 roku (w Wielkiej Brytanii kultowy Boxing Day) Dick Kerr Ladies FC przyciągnęły na Goodison Park, stadion Evertonu, prawie 70 tys. osób.
To więcej fanów niż wybrało się tego samego dnia i w tym samym mieście na wielki pojedynek mężczyzn Liverpool-Arsenal na Anfield. I to o ok. 20 tys. więcej. Także więcej niż na pierwszym finale Pucharu Anglii po IWŚ.
Ten mecz Dick Kerr Ladies stracił tytuł rekordu frekwencji w piłce nożnej kobiet dopiero w 2019 roku, po 99 latach.
Historyczny mecz, który zakończył się zwycięstwem Dick Kerr 4:0 nad St. Helens Ladies, zebrał ponad milion funtów w dzisiejszych pieniądzach dla bezrobotnych i borykających się z problemami byłych żołnierzy.
Był to punkt kulminacyjny tej wspaniałej historii, ponieważ w następnym roku FIFA podjęła działania.
Zazdrość zrodziła bojkot
Wierząc, że liga kobiet stała się konkurencją dla ligi mężczyzn (z czystej zazdrości, machismo lub mieszanki obu), angielskie kluby lobbowały w FA, a w 1921 roku wylobbowały przyjęcie następującej rezolucji. Transkrypcja jest dosłowna:
"Gra w piłkę nożną jest nieodpowiednia dla kobiet i nie powinna być promowana. Z tego powodu rada zwraca się do klubów należących do stowarzyszenia o ODMOWĘ wykorzystywania ich boisk do takich meczów".
FA zakazała również swoim członkom pełnienia funkcji sędziów i liniowych w meczach kobiet, torpedując rozgrywki.
Był też naprawdę paskudny zwrot akcji: dziewczęta nie mogły grać w piłkę w szkołach, ponieważ brytyjskie szkoły i uniwersytety miały rozgrywki prowadzone pod egidą FA. A ponieważ FA była najpotężniejszym członkiem FIFA, zakaz miał zasięg międzynarodowy.
I tak już potężna FIFA zdecydowała, że każdy z jej członków, który pozwoli kobietom grać na swoich stadionach, zostanie wydalony z federacji. Zakaz obowiązywał do 1971 roku.
Nieodwracalny cios
W przeciwieństwie do tenisa, siatkówki i wielu innych dyscyplin sportu, piłka nożna kobiet była odgórnie bojkotowana i zredukowana do zwykłej "aktywności rekreacyjnej" przez 50 lat. Nic dziwnego, że pierwsze mistrzostwa świata kobiet odbyły się dopiero w 1991 roku.
W tym tygodniu, podczas 74. kongresu, FIFA ogłosiła, że pierwsze Klubowe Mistrzostwa Świata Kobiet odbędą się w 2026 roku.
Inne działania, które FIFA obiecuje w swoich "celach strategicznych" na rok 2026 to:
- Każdy członek FIFA powinien mieć co najmniej jedną kobietę w swoich komitetach wykonawczych;
- Podwojenie liczby stowarzyszeń dysponujących ligami młodzieżowymi, a także zwiększenie obecności piłki nożnej w szkołach i akademiach;
- Pierwszy "plan komercyjny dla piłki nożnej kobiet" (Women’s Football Commercial Programme).
Oprócz większych pieniędzy i wsparcia dla kobiecego mundialu, FIFA już teraz oferuje wsparcie finansowe dla krajowych federacji w celu wdrożenia projektów rozwoju piłki nożnej dziewcząt i kobiet.
Jedną z deklaracji, która nie została jeszcze spełniona, jest to, że do 2022 r. jedna trzecia członków Komitetu Centralnego FIFA będzie składać się z kobiet. Obecnie mamy rok 2024, a tylko sześć osób spośród 37 członków nie jest mężczyznami.
Tak, FIFA stara się złagodzić skutki bojkotu z 1921 roku, ale jeśli chce naprawić wyrządzone szkody, musi zrobić znacznie więcej.
Bez nieuzasadnionego zakazu piłka nożna mężczyzn i kobiet mogłaby dziś być działać na równi z, na przykład, WTA i ATP w tenisie.
Jak naprawić bałagan takich rozmiarów?
Po wojnie, nawet bez wsparcia i stadionu do gry, Lily Parr kontynuowała grę, pracując równocześnie jako pielęgniarka w szpitalu psychiatrycznym w Preston. Zawiesiła buty na korku w 1951 roku.
W 2002 roku Parr została pierwszą kobietą, która weszła do angielskiej piłkarskiej hali sław. Dziedzictwo i walka Lily Parr, Marty, Megan Rapinoe, Mii Hamm, Britz, Formigi i wielu innych "amunicyjnych dziewcząt" powinny zostać uczczone w tę rocznicę FIFA.
