Euro 2024 w Niemczech: Format rozgrywek i stadiony - wszystkie ważne informacje w skrócie

Kiedy odbędzie się Euro 2024?

W dniu 14 czerwca reprezentacja Niemiec rozegra mecz otwarcia ze Szkocją w Monachium (21:00). W niedzielę 14 lipca dwie najlepsze drużyny turnieju rozegrają finał na Stadionie Olimpijskim w Berlinie. Pomiędzy tymi pojedynkami obejrzymy 49 innych meczów, spośród których w co najmniej trzech weźmie udział reprezentacja Polski.

Format rozgrywek Euro 2024

W Euro 2024 wezmą udział łącznie 24 drużyny. To już trzecia edycja od powiększenia liczby uczestników z 16. Ostatnie Euro w starym formacie odbyło się w Polsce i na Ukrainie w 2012 roku. Niezmienny jest za to podział na grupy. Podczas grudniowego losowania zakwalifikowane drużyny zostały podzielone na sześć grup po cztery zespoły. 

Po tym, jak wszyscy grupowi przeciwnicy zagrają ze sobą raz, pierwsze i drugie zespoły sześciu grup mogą spodziewać się awansu do 1/8 finału. Cztery najsilniejsze drużyny z trzeciego miejsca również pozostaną w turnieju, gdy rozpocznie się faza pucharowa. W niej każdy mecz jest decydujący, a tylko zwycięzca awansuje do kolejnej rundy. 

Jeśli po 90 minutach utrzyma się remis, mecz przechodzi do dogrywki składającej się z dwóch połów po 15 minut. Jeśli po dogrywce nadal nie ma zwycięzcy, o wygranej decydują rzuty karne. Po 1/8 finału następują kolejno ćwierćfinał, półfinał i finał. Nie ma za to meczu o trzecie miejsce. By zapoznać się z kompletnym harmonogramem, zapraszamy do aktualizowanego na bieżąco zestawienia meczów i wyników.

Co decyduje o pozycji w grupie podczas Euro 2024?

W pierwszej kolejności tradycyjnie przyznawana liczba punktów, która zwykle wystarczy do ustalenia najlepszych drużyn. Jeśli dwie lub więcej reprezentacji ma tyle samo punktów po trzech kolejkach grupowych Euro, kolejność ustala się najpierw uwzględniając dorobek punktowy w meczach z udziałem tylko tych drużyn (wyklucza się mecze z rywalami o innej liczbie punktów). 

To samo robi się także - kolejno - z bilansem bramkowym i liczbą strzelonych goli, wyłączając spotkania z drużyną/ami o innej liczbie punktów. Zastosowanie kryteriów powinno przynajmniej skrócić listę zespołów bez ustalonej pozycji, wówczas jeszcze raz stosuje się tę samą ścieżkę dla drużyn, których pozycja jeszcze pozostaje do ustalenia. Dopiero kiedy to nie da odpowiedzi, pod uwagę brany jest lepszy bilans bramkowy we wszystkich meczach grupowych, następnie wyższa liczba bramek zdobytych, a później liczba meczów wygranych w grupie.

Jeśli w ostatniej kolejce fazy grupowej spotykają się dwie drużyny o identycznym dorobku punktowym i bramkowym – a dwie pozostałe mają inny dorobek – i na dodatek w ich ostatnim meczu padnie remis, wówczas o kolejności decyduje seria rzutów karnych. 

Rzuty karne stosuje się jako ostatnie kryterium boiskowe i tylko we wskazanym wyżej przypadku. W ostatniej kolejności stosuje się dziewiąte i dziesiąte kryterium: ranking fair play oraz ranking eliminacji do turnieju głównego.

Które drużyny zakwalifikowały się do Euro 2024?

Niemcy są gospodarzem turnieju i uczestniczą w nim bez kwalifikacji. Kibice podczas czempionatu mogą również oczekiwać, że zobaczą wicemistrzów Francję, broniące tytułu Włochy i aktualnych zwycięzców Ligi Narodów Hiszpanię. Anglia, ojczyzna piłki nożnej, również będzie reprezentowana, podobnie jak Portugalia z supergwiazdą Cristiano Ronaldo. Iberyjczycy bezbłędnie spisali się w eliminacjach do mistrzostw Europy, wygrywając wszystkie dziesięć spotkań.

Poza wielkimi faworytami, o sukces podczas Euro 2024 powalczą ich grupowi rywale. Rywalami gospodarzy będą Szkocja, Węgry i Szwajcaria. Jako sąsiedzi gospodarzy, Holandia, Belgia, Austria, Dania i Czechy mają przed sobą wyjątkowo krótką podróż. Turcja, Chorwacja, Albania, Serbia, Słowenia, Rumunia i Słowacja również zapewniły już sobie bilety na Euro 2024.

Listę reprezentacji uczestniczących w mistrzostwach Europy 2024 zamykają trzej zwycięzcy rywalizacji barażowej: Polska, Gruzja i Ukraina. Polacy awansowali po pokonaniu Estonii i Walii, Ukraina poradziła sobie z Bośnią i Hercegowiną oraz Islandią, podczas gdy Gruzini zadebiutują na kontynentalnej imprezie po zwycięstwach nad Luksemburgiem i Grecją.

Stadiony Euro 2024 w Niemczech

Dziesięć miast i stadionów przywita i zaprosi uczestników Mistrzostw Europy w Piłce Nożnej 2024. Ze względu na rygorystyczne przepisy UEFA, liczba dostępnych biletów będzie znacząco niższa niż w Bundeslidze czy nawet podczas meczów klubowych UEFA. Nie są dozwolone miejsca stojące, a konwersja na indywidualne foteliki oznacza zdecydowany spadek pojemności. Część zwykłych miejsc zostanie również zmieniona na dodatkowe stanowiska dla mediów, których podczas Euro 2024 będzie więcej niż w meczach ligowych.

Olympiastadion Berlin (70 033 miejsc)

3 mecze grupowe, 1 mecz 1/8 finału, 1 ćwierćfinał, wielki finał

Budowa berlińskiego stadionu olimpijskiego rozpoczęła się prawie równo 90 lat temu, z myślą o Letnich Igrzyskach Olimpijskich 1936. Zaprojektowany przez słynnego Wernera Marcha obiekt ma monumentalne trybuny o dwóch poziomach, otwarte ku zachodowi, gdzie znajduje się Maifeld - wielki plac zgromadzeń publicznych. W tym kształcie obłożona kamieniem arena przetrwała do dziś, choć przed mistrzostwami świata 2006 przeszła bardzo kosztowną modernizację. Jej częścią stało się zadaszenie widowni. 

W czasie Euro 2024 stadion pomieści o ponad 4 tys. widzów mniej niż na co dzień – choćby podczas meczów Herthy Berlin – ale pozostanie największą areną imprezy dlatego, że na co dzień nie ma na nim miejsc stojących. Parkowanie przed i po meczach nie jest możliwe w okolicach Olympiastadionu, dlatego UEFA i władze Berlina nalegają na korzystanie z transportu publicznego. W bezpośrednie okolice obiektu docierają linia metra U2 (U-Bahn, stacja Olympia-Stadion) oraz linie kolei miejskiej S3, S5 i S9 (S-Bahn, stacja Olympiastadion).

Munich Football Arena (66 026 miejsc)

4 mecze grupowe (w tym mecz otwarcia), 1 mecz 1/8 finału, 1 półfinał

Zlokalizowany na północnym wylocie z Monachium stadion Bayernu zna cały świat od mundialu 2006, a jego obła bryła była inspiracją dla dziesiątek innych aren. Pomysł srebrzystej fasady iluminowanej w barwach klubowych miał pogodzić gusta fanów TSV 1860 oraz Bayernu, ponieważ arenę zbudowano dla obu zespołów. Z czasem jednak TSV wycofało się, Bayern wykupił udziały i zaczął urządzać stadion po swojemu. Powiększył zdecydowanie pojemność, dokładając miejsc gdzie tylko się da i przekraczając 75 tysięcy. Niestety, na Euro 2024 nie będzie to odczuwalne, ponieważ sektory stojące za bramkami znikną.

Ponieważ UEFA nie zgadza się na promowanie sponsorów stadionów/klubów, na czas imprezy stadion nie będzie się nazywał Allianz Arena. Dla kibica niewiele to jednak zmienia – wciąż mówimy o wyjątkowo nowoczesnym stadionie z jednym z największych parkingów Europy. Można zatem wybrać się autem, bliskość autostrad i obwodnicy ułatwi dojazd, ale trzeba liczyć się z korkami. Organizatorzy odradzają więc przyjazd samochodem. Obok stadionu biegnie linia metra U6 (U-Bahn, stacja Fröttmaning) oferująca najlepszy dojazd z centrum Monachium. W dni meczowe z centrum będą też odjeżdżać specjalne autobusy wahadłowe.

BVB Stadion Dortmund (61 524 miejsca)

4 mecze grupowe, 1 mecz 1/8 finału, 1 półfinał

Dortmund nie jest miastem turystycznym, a Westfalenstadion nie jest perłą architektury. Co z tego? To wciąż jedna z największych świątyń futbolu na świecie, uwielbiana za swą wyrazistość i surowość jednocześnie. Stadion niedawno skończył 50 lat, a po ostatniej rozbudowie – przy okazji mundialu 2006 – stał się widoczny z sąsiednich miast dzięki żółtym pylonom dachu. Jego pojemność przekroczyła 80 tysięcy, czyniąc go największym w tej części Europy. Najbardziej znana trybuna (jednopoziomowa południowa, nazywana Żółtą Ścianą) zmniejsza się niestety o połowę z racji ułożenia krzesełek na Euro 2024 i nie pomieści już 25 tysięcy głośnych kibiców. To nic, skala wciąż robi ogromne wrażenie.

Wybór samochodu na wyjazd meczowy do Dortmundu zdecydowanie nie jest najlepszy. Parkingi nie pomieszczą wszystkich, a świetną alternatywą jest Stadtbahn, system kolei miejskiej. W bliskim sąsiedztwie areny piłkarskiej są aż cztery stacje metra (U-Bahn, stacje Theodor-Fliedner-Heim, Stadion, Westfalenhallen oraz Westfalenpark) i stacja kolei S-Bahn Signal-Iduna-Park. Władze Dortmundu stworzyły też ciekawą ofertę: "zielony dywan" dla pieszych. To prosta, oznaczona na zielono trasa łącząca stadion z centrum, strefą kibica i głównym dworcem kolejowym. Do przejścia spacerem w 40 minut.

Stuttgart Arena (50 998 miejsc)

4 mecze grupowe, 1 ćwierćfinał

Arena w Stuttgarcie ma przewrotną historię: stadion zbudowano jako piłkarsko-lekkoatletyczny i przy okazji mistrzostw świata FIFA w 2006 właśnie nad owalnymi trybunami ułożono dach z lekkiej membrany. Dopiero pod przykryciem doszło do przebudowy każdej kolejnej trybuny, by stworzyć układ typowo piłkarski. Na opak, ale efekt jest ciekawy. Jako ostatnia, dopiero w tym roku, powstała nowa trybuna główna. Wyceniona na aż 140 mln euro jest ona największą inwestycją w jakikolwiek niemiecki stadion przed Euro 2024.

Ponieważ stadion stoi w przemysłowo-komercyjnej części miasta, z dala od historycznego centrum, najlepszą opcją dla kibiców jest korzystanie z transportu publicznego. Pod arenę dociera linia U11 metra (U-Bahn, stacja NeckarPark), ale w odległości 25-minutowego spaceru znajduje się także stacja Bad Cannstatt Wilhelmsplatz, osiągalna głównymi liniami U1 i U2. Korki można oszukać również rowerem, dojazd samochodem jest w Stuttgarcie odradzany. Nieopodal stadionu jest też stacja kolei naziemnej S1 (S-Bahn, Neckarpark).

Volksparkstadion Hamburg (50 215 miejsc)

4 mecze grupowe, 1 ćwierćfinał

Ten stadion miewał już różne umowy naming rights, ale nawet po kompletnej przebudowie w 1998 powszechnie wciąż jest znany jako Volksparkstadion (od pobliskiego parku) i UEFA przychyliła się do korzystania z tej nazwy. Od ponad 70 lat w tym miejscu i pod tym szyldem wychowują się pokolenia fanów HSV, a i mistrzostwa Europy nie odbywają się tutaj po raz pierwszy: w 1988 roku zorganizowano tu klasyk pomiędzy RFN a Holandią.

Z uwagi na sąsiedztwo domów i terenów zielonych, Volksparkstadion w dni meczowe nie zaoferuje kibicom żadnych miejsc parkingowych. Nawet sąsiedztwo autostrady A7 nie powinno kusić zmotoryzowanych kibiców – samochód trzeba zostawić z dala od areny. Dojazd od północy umożliwią linię kolei naziemnej S3 i S5 (S-Bahn, stacja Stellingen). By usprawnić transport, specjalne autobusy wahadłowe będą także dowozić osoby jadące linią S1 (stacja Othmarschen) od strony południowej.

Düsseldorf Arena (46 264 miejsca)

3 mecze grupowe, 1 mecz 1/8 finału, 1 ćwierćfinał

Choć powstał w samą porę przed mistrzostwami świata 2006, to supernowoczesny stadion w Dusseldorfie nie został gospodarzem imprezy FIFA. Jeśli chodzi o mistrzostwa świata, to kilka miesięcy temu ustanowiono na tej arenie rekord frekwencji, tyle że w piłce ręcznej. Dzięki rozsuwanemu dachowi nad boiskiem zamiana w zamkniętą halę to przecież nie problem. W piłce nożnej długo nie działo się tu wiele poza meczami Fortuny Dusseldorf (i gościnnym sezonem Bayeru Leverkusen podczas przebudowy BayAreny), ale na 20-lecie istnienia obiekt o charakterystycznie prostopadłościennej bryle doczekał się uwzględnienia przez UEFA. 

Arenę piłkarską obsługuje linia metra U78 (U-Bahn) i ten środek lokomocji najlepiej sprawdzi się przy dojeździe na mecze Euro 2024. Jest jeden haczyk: dojazd z centrum kończy się na stacji Sportpark Nord / Europlatz, a powrót w kierunku centrum odbywa się kawałek dalej, ze stacji Merkur Spiel-Arena / Messe Nord. Ze starego miasta w Dusseldorfie przewidziano też autobusy wahadłowe, które wysadzą kibiców o 10-20 minut piechotą (zależnie od bramy wskazanej na bilecie) na południe od stadionu. Jest też opcja spaceru wzdłuż brzegów Renu, ale trzeba na pieszą wycieczkę zostawić 75 minut.

Arena AufSchalke (49 471 miejsc)

3 mecze grupowe, 1 mecz 1/8 finału

Schalke 04 może i ugrzęzło w drugiej lidze, ale ich stadion to wciąż światowa czołówka. Estetycznie powstały wprawdzie bardziej efektowne konstrukcje, ale inżynieryjnie wciąż tylko kilka aren sportowych na świecie może pochwalić się rozsuwanym dachem i wysuwanym na zewnątrz boiskiem. Nie zapominajmy też o „piwociągu” – 5 kilometrach rur z piwem zaopatrujących stadion. Dzięki wielofunkcyjności gościły tu niezliczone imprezy – od biathlonu po żużel – ale stadion pozostaje najbardziej znany globalnie z mistrzostw świata 2006. W tym z niesławnego dla nas meczu Polska-Ekwador. Na szczęście czas na nowy rozdział w historii dzięki Euro 2024, podczas którego funkcjonuje znajoma nazwa Arena AufSchalke.

W odróżnieniu od większości stadionów-gospodarzy mistrzostw Europy, ten w Gelsenkirchen dysponuje ogromnym zapleczem parkingowym. Trzeba jednak pamiętać, że parkowanie podczas Euro 2024 jest płatne, a liczba miejsc zależna od liczby rezerwacji. Dlatego warto postawić na dojazd na mecz tramwajem linii 302. Większość kibiców może wysiąść na przystanku Veltins Arena, osobom o ograniczonej mobilności wygodniej będzie skrócić podróż do przystanku Willy-Brand-Allee, skąd trasa jest lepsza. Z centrum można także dojechać rowerem.

Frankfurt Arena (48 057 miejsc)

4 mecze grupowe, 1 mecz 1/8 finału

Frankfurt słynie z drapaczy chmur w dzielnicy biznesowej, ale tamtejszy główny stadion powstał z dala od jakiejkolwiek zabudowy, w leśnej otulinie. Stąd jego historyczna nazwa (Waldstadion to Stadion Leśny). Oryginalnej konstrukcji z 1925 roku od dawna nie ma, przed mundialem 2006 powstał kompletnie nowy stadion, który szczególnie polskim kibicom może wydać się znajomy. Układem widowni i konstrukcją dachu przypomina Narodowy, ponieważ mają tych samych twórców. 

Ponieważ powstał daleko od centrum, stadion został wyposażony w odpowiednie wsparcie transportu zbiorowego. To nie tylko rekomendacja, ale jedyne sensowne rozwiązanie: wokół stadionu UEFA nie udostępnia w dni meczowe parkingów. Na szczęście opcji nie brakuje, można skorzystać z kolei naziemnej S7, S8, S9 (S-Bahn, stacja Frankfurt Stadion), linii tramwajowych 20 i 21 (pętla Stadion Straßenbahn) lub autobusów linii 61 czy 80 (przystanek Stadion Osttribune).

Cologne Stadium (46 922 widzów)

4 mecze grupowe, 1 mecz 1/8 finału

Historycznie jest znany jako Müngersdorfer Stadion, od całkowitej przebudowy w 2004 jako RheinEnergie Stadion, ale podczas mistrzostw Europy to po prostu Cologne Stadium. Stoi w ponad stuletnim kompleksie sportowym na terenie dawnych fortyfikacji w dzielnicy Müngersdorf, na zachodzie Kolonii. Jest widoczny z oddali dzięki czterem wysokim na 72 metry wieżom usytuowanym w narożnikach. To one, wraz z rytmiczną żelbetową konstrukcją, czynią ten budynek wyjątkowym w skali światowej.

Stadion leży w bliskim sąsiedztwie głównej alei prowadzącej wprost do centrum, dlatego wystarczy wsiąść w tramwaj linii 1 (przystanek RheinEnergieStadion) lub jedną z linii autobusowych obsługujących przystanek Alter Militärring. Nieco dalej, o 20-30 minut spaceru na północ znajduje się najbliższa linia kolei regionalnej, obsługiwana przez linie S12  i S19 (S-Bahn, stacja Müngersdorf Technologiepark). Możliwość przyjazdu na mecz w Kolonii własnym autem pozostaje zarezerwowana dla osób z wykupionym miejscem parkingowym, a tych nie ma wiele.

Leipzig Stadium (46 635 miejsc)

3 mecze grupowe, 1 mecz 1/8 finału

Choć ma już 20 lat, to jego usytuowanie w dawnej niecce ogromnego Zentralstadionu niezmiennie robi wrażenie. Na co dzień nazywany Red Bull Areną, stadion w Lipsku powstał niejako awansem, by Saksonia i Niemcy Wschodnie miały jakąkolwiek reprezentację podczas mundialu FIFA w 2006 roku (Berlin jako stolica ma odrębny status). W Lipsku nie było silnego klubu i dopiero powstanie gotowego stadionu przyciągnęło austriackiego potentata napojów energetycznych. Ten w minionych latach zainwestował spore środki na modernizację areny – głównie na potrzeby swojego klubu, ale skorzystają na tym także fani podczas Euro 2024.

Ponieważ stadion został zlokalizowany niedaleko lipskiego śródmieścia, z powodzeniem można z centrum dojść w nieco ponad 20 minut. Mieści się też w zasięgu aż siedmiu linii tramwajowych, dlatego UEFA zaleca dobór linii i przystanku w zależności od bramy wskazanej na bilecie. Wejście A od południa obsługują linie 3, 7, 8, 15 oraz 56. Pod wejścia B i C najlepiej dojechać liniami 4 i 51.