Derby Week: Liverpool i Manchester - motory rewolucji przemysłowej i angielskiego futbolu
Oba miasta dzieli zaledwie 80 kilometrów, a w 1830 roku połączyła je pierwsza na świecie kolej międzymiastowa. Pod koniec XIX wieku stosunki między dwoma miastami uległy eskalacji. Wynikało to z faktu, że przemysłowcy z Manchesteru zbudowali własny kanał żeglugowy, który mniej więcej podąża naturalną drogą wodną z portu w Liverpoolu, w dół rzeki Mersey. Nie chcieli już płacić wygórowanych kwot, które Liverpool pobierał od nich za tranzyt towarów. W ten sposób Manchester stał się jednym z najważniejszych portów morskich na świecie, a konkurencja między dwoma miastami osiągnęła najwyższy poziom.
Pod koniec XIX wieku piłka nożna, która była ściśle związana z rozwojem przemysłu w Anglii, również zyskiwała na prestiżu społecznym. Rywalizacja między Manchesterem i Liverpoolem przeniosła się z fabryk i giełd handlowych na boiska piłkarskie. Rywalizacja w północno-zachodniej Anglii nasiliła się wraz z pojawieniem się odnoszących sukcesy klubów w obu miastach, z których dwa były nawet najlepsze w Anglii - Liverpool FC i Manchester United.
Obaj giganci ścigają się na szczyt wyimaginowanego rankingu angielskich klubów z największą liczbą trofeów, mają ich najwięcej w swoich gablotach. W tej chwili prowadzi LFC, zdobywszy w lutym swoje 68. trofeum dzięki zwycięstwu w finale Pucharu Ligi.
United są rekordowymi mistrzami ligi angielskiej (20 tytułów), podczas gdy Liverpoolowi brakuje tylko jednego do wyrównania rekordu. Przez lata, zwłaszcza w drugiej połowie XX wieku, oba kluby na przemian znajdowały się w centrum uwagi angielskiej (i europejskiej) piłki nożnej. Złota era Liverpoolu w latach 1970-80 oznaczała, że Czerwone Diabły z Manchesteru musiały czekać 26 lat na tytuł.
I odwrotnie, podczas dominacji United w latach 90. i na początku tysiąclecia, The Reds doświadczyli posuchy i pozostawali bez tytułu nawet przez trzy dekady. O napiętych relacjach między dwoma rywalami świadczy fakt, że nie handlują oni ze sobą. Ostatnim zawodnikiem, który przeszedł z jednego klubu do drugiego był Phil Chisnall w 1964 roku.
Największa rywalizacja w angielskiej piłce nożnej
Liverpool FC i Manchester United również mają swoich wielkich miejskich rywali. Starcie w Liverpoolu pomiędzy LFC i Evertonem nazywane jest derbami Merseyside od rzeki, która wpada tutaj do Morza Irlandzkiego. Derby Manchesteru to oczywiście pojedynek pomiędzy United i City.
Rywalizacja pomiędzy Liverpoolem i United nazywana jest derbami północnego zachodu, od nazwy całego regionu. Pomimo wyraźnej pozycji Manchesteru City jako jednej z najlepszych drużyn w Anglii w ostatnich latach, historycznie derby północno-zachodniej Anglii pomiędzy Czerwonymi Diabłami i The Reds są nadal najsilniejszą i najgorętszą rywalizacją.
Spośród 213 dotychczasowych spotkań pomiędzy tymi drużynami, lepszym bilansem mogą pochwalić się United (83 zwycięstwa), LFC wygrało 71 pojedynków, a 59 zakończyło się remisami. Liverpool ma jednak w swoich szeregach historycznie najlepszego strzelca derbów - Mohameda Salaha (13 goli). Rekordowa porażka United z odwiecznym rywalem w ubiegłym sezonie (0:7 w marcu 2023 r.) prześladuje samych piłkarzy i wszystkich kibiców Czerwonych Diabłów.
Marcowe ćwierćfinałowe derby FA Cup przyniosły mnóstwo zwrotów akcji i pięknych goli (United cieszyli się ze zwycięstwa 4:3 po dogrywce). Już za cztery dni, w niedzielę 7 kwietnia o godzinie 16:30, drużyny spotkają się w Premier League, ponownie w Manchesterze. Jakie widowisko zostanie tym razem rozegrane w Teatrze Marzeń, czyli na Old Trafford? Możecie to śledzić na Flashscore!
Pozostałe derby w tym tygodniu
Środa, 3 kwietnia
Grecja - Super League
Derby Aten (Athenian derby)
Ateny, stolica Grecji, są domem dla tak zwanej Wielkiej Trójki, czyli trzech najbardziej utytułowanych klubów w kraju. Są to Olympiakos (47 tytułów), Panathinaikos (20) i AEK (13, aktualny mistrz). Derby Week już wcześniej opisywało relacje między tymi trzema klubami. AEK jest pierwszy w grupie mistrzowskiej, Panathinaikos trzeci.
Chorwacja - Hrvatski nogometni kup (Puchar)
Vječni derby (Wieczne derby)
Odwieczni rywale z dwóch największych chorwackich miast - Dinamo Zagrzeb i Hajduk Split - spotkali się w lidze (1:0 dla Dinama) w sobotę 30 marca. W środę rozegrane zostaną kolejne Wieczne Derby - w półfinale Pucharu Chorwacji i ponownie w Splicie.
Piątek 5 kwietnia
Irlandia - Premier Division
St. Patricks - Shamrock Rovers
Derby południowego Dublina
Rywalizacja pomiędzy dublińskimi klubami St. Patricks i Shamrock Rovers w ostatnich latach przybiera na sile. Wynika to z faktu, że Shamrock Rovers, najbardziej utytułowany klub w Irlandii, przeniósł się w 2009 roku na nowy stadion Tallaght na południu stolicy, gdzie w przeszłości dominował St. Patricks.
Sobota, 6 kwietnia
Australia - A-League
Melbourne Victory - Melbourne City
Derby Melbourne (Melbourne derby)
Melbourne jest drugim co do wielkości miastem w Australii po Sydney. Jest domem dla pięciu milionów mieszkańców i dwóch klubów tamtejszej ekstraklasy. Ich bilans jest bardzo wyrównany - oba wygrały 15 derbów, a 13 meczów zakończyło się remisami. City i Victory zdobyły po trzy tytuły mistrzowskie.
Anglia - Championship (2. liga)
Old Farm Derby
Wschodnia Anglia jest ważnym obszarem rolniczym ze względu na żyzną glebę. Starcie dwóch największych klubów nazywane jest więc Old Farm Derby, co jest kalamburem w stosunku do słynnych Old Firm Derby w Glasgow pomiędzy Celtikiem i Rangersami. Derby Week opisywał już te derby.
Włochy - Serie A
Derby della Capitale (derby stolicy)
Derby Rzymu pomiędzy AS i Lazio są jednymi z najbardziej ekscytujących na świecie. Szczególnie kibice Lazio cieszą się złą sławą. Niektóre grupy ultras kibiców tego klubu używają nazistowskich symboli na swoich transparentach i często obrażają na tle rasowym ciemnoskórych zawodników rywalizującej drużyny.
Czechy - FORTUNA:LIGA
Derby Vršovic
Oprócz praskich derbów "S" pomiędzy największymi klubami, Spartą i Slavią, w Pradze odbywają się również różne "małe praskie derby". Jednym z nich jest mecz pomiędzy Slavią i Bohemians 1905. Obie drużyny mają swoje siedziby na Vršovicach, gdzie tramwaj zatrzymuje się tylko raz pomiędzy przystankami Slavia i Bohemians.
Portugalia - Primeira Liga
Dérbi da Capital (Derby stolicy)
Derby Lizbony w półfinale Pucharu Portugalii zakończyły się we wtorek remisem 2:2. To był już rewanż. W pierwszym etapie Sporting wygrał 2:1 i awansował do finału. W lidze również zmierzą się z Benficą, gdyż obaj rywale toczą obecnie bezpośrednią walkę o czołówkę tabeli.
Brazylia - Campeonato Cearense (liga krajowa)
Rei do Ceará (mecz o tytuł króla stanu Ceará)
Fortaleza działa na szczeblu krajowym w najwyższej lidze brazylijskiej, podczas gdy Ceará SC gra w 2. lidze. W lidze stanu Ceará są to jednak dwa największe kluby, które tradycyjnie walczą o tytuł. Tak jest również w tym sezonie. Teraz na porządku dziennym jest rewanż finału play-off, pierwszy mecz zakończył się wynikiem 0:0.
Niedziela 7 kwietnia
USA - Major League Soccer
Los Angeles FC - Los Angeles Galaxy
El Tráfico a.k.a. derby Los Angeles
Pomimo krótkiej historii, derby El Tráfico są pełne bramek, gwiazd piłki nożnej, wyprzedanych stadionów, ale także kontrowersji i wzajemnej nienawiści. Przydomek derbów pochodzi od faktu, że Los Angeles słynie z okropnych korków.
Holandia - Eredivisie
Gelderse derby (derby Geldrii)
Miasta Arnhem i Nijmegen leżą zaledwie 20 kilometrów od siebie w holenderskiej prowincji Gelderland. Arnhem jest stolicą prowincji, "biurowym" centrum usług i handlu. Nijmegen ma większą populację i jest, dla kontrastu, ośrodkiem przemysłowym z przewagą klasy robotniczej, stąd silna rywalizacja między tymi dwoma klubami.
Szkocja - Premiership
Old Firm derby
Rangersi zostali założeni w 1872 roku, drugi z wielkich klubów Glasgow - Celtic - powstał "dopiero" w 1887 roku. Pierwszy wspólny mecz, pierwsze derby Glasgow, odbył się w 1888 roku. Z czasem obie drużyny stały się wielkimi rywalami, a ich pojedynki zyskały miano Old Firm derbies, co można przetłumaczyć jako "starzy przyjaciele".
Bułgaria - Parva Liga
Večnoto derby (Wieczne derby)
Kluby CSKA i Levski dzieliły bułgarskie społeczeństwo na czerwoną i niebieską połowę (we wszystkich możliwych znaczeniach), zwłaszcza w czasach poprzedniego reżimu. Pomimo wielu turbulencji, w tym niestabilności finansowej w przypadku obu klubów i pomimo dominacji Łudogorca Razgrad, który zdobył ostatnie 11 tytułów, CSKA i Levski są nadal najpopularniejszymi klubami w całej Bułgarii.
Holandia - Eredivisie
Feyenoord Rotterdam - Ajax Amsterdam
De Klassieker (Klasyki)
Amsterdam jest stolicą i największym miastem Holandii pod względem liczby ludności. Rotterdam jest drugą co do wielkości metropolią i ogromnym portem. Między tymi dwoma miastami istnieje wielka rywalizacja, co oczywiście znajduje odzwierciedlenie w piłce nożnej. Ajax jest najlepszą drużyną w kraju pod względem zdobytych tytułów (36), podczas gdy Feyenoord zajmuje trzecie miejsce w historycznych tabelach (16 tytułów).
Belgia - Jupiler Pro League
De Topper (mecz na szczycie)
Ta rywalizacja jest historycznie największym meczem w belgijskiej piłce nożnej, szczególnie dla flamandzkiego, niderlandzkojęzycznego narodu belgijskiego. Dlatego w języku niderlandzkim (flamandzki jest tylko dialektem niderlandzkiego) jest określany jako De Topper lub De Klassieker (Klasyk). De Topper będzie teraz rozgrywany dwukrotnie w lidze belgijskiej w ramach playoffów o tytuł.
Grecja - Super League
Derby dwógłowych orłów
Litera K w skrótach obu klubów odnosi się do Konstantynopola (dzisiejszy Stambuł). To właśnie stamtąd pochodzili założyciele obu klubów, którzy byli greckimi uchodźcami. Symbolem Konstantynopola jest dwugłowy orzeł, co stanowi kolejny element łączący obu rywali.
Chorwacja - HNL
Jadranski derby (derby Adriatyku)
Adriatyckie derby pomiędzy dwoma największymi klubami z nadmorskich chorwackich miast Rijeka i Split słyną z hałaśliwej atmosfery, za którą odpowiadają grupy kibiców obu klubów - tzw. Torcida z Hajduka Split i Armada, która stoi za piłkarzami HNK Rijeka.
Turcja - Süper Lig
Kitalararasi Derbi (derby międzykontynentalne)
Fenerbahce (28 tytułów) i Galatasaray (24 tytuły) to dwa najbardziej utytułowane kluby w Turcji. Ich derby nazywane są derbami międzykontynentalnymi, ponieważ Fenerbahce ma siedzibę po azjatyckiej stronie cieśniny Bosfor, a Galatasaray to klub z europejskiej strony Stambułu.
Brazylia - Campeonato Mineiro (liga krajowa)
Clássico Mineiro
Atlético Mineiro i Cruzeiro to kluby z Belo Horizonte, stolicy brazylijskiego stanu Minas Gerais. Ich derby są określane przymiotnikiem "mineiro", tak zwaną nazwą mieszkańca (demonimem) dla czegoś, co pochodzi z Minas Gerais. Obecnie Clássico Mineiro rozgrywane jest bezpośrednio w finale ligi stanowej. Pierwszy mecz dwumeczu zakończył się remisem 2:2, teraz czas na decydujący rewanż.